الکل در محصولات آرایشی و بهداشتی

چکیده:

با گسترش صنعت محصولات آرایشی، بهداشتی و مراقبتی، کیفیت محصولات تولید شده، حرف اول را می‌زند. مواد اولیه‌ی مورد استفاده در این صنعت، باید ایمن و فاقد خطر باشد. زیرا اگر مواد اولیه نامرغوب و ناایمن استفاده شود، صدمات جبران ناپذیری برای افراد به همراه دارد. عموم مردم بر این باورند که وجود الکل در محصولات آرایشی و بهداشتی به صورت صد در صدی مضر خواهد بود زیرا باعث خشکی پوست می‌شود.

اما الکل‌های مورد استفاده در این صنایع کاملا مضر و خطرناک نیستند. با شناسایی انواع الکل‌های مورد استفاده در صنایع، با اطمینان خاطر محصولات مورد نیازتان را استفاده کنید.

این مقاله که توسط کارشناسان شرکت بهبود شیمی هامون، نوشته شده است، اطلاعات جامع و کاربردی درباره‌ی الکل‌های خوب و بد مورد استفاده در صنایع محصولات آرایشی و بهداشتی جمع‌آوری شده است. شما می‌توانید با صرف زمان چند دقیقه‌ای این نوشتار را مطالعه کنید و اطلاعات مفیدی را به دست آورید.

الکل‌های خوب و بد در محصولات آرایشی و بهداشتی

کاربرد الکل‌ها در محصولات آرایشی بهداشتی، سردرگمی‌های بسیاری را ایجاد کرده است.

استفاده از الکل در محصولات بهداشتی و آرایشی شهرت بدی دارد و مردم استفاده از اینگونه محصولات که حاوی الکل هستند، خودداری می‌کنند.

زیرا بر این باور دارند که الکل باعث خشک شدن پوست می‌شود. این ادعا تا حدی درست است.

اما الکل‌ها با توجه به ساختار و خواصی که دارند، به دو دسته خوب و بد تقسیم می‌شوند و همه چیز بستگی به آن دارد که کدام نوع از الکل، در محصولات آرایشی بهداشتی استفاده می‌شود.

اما تعدادی از الکل‌ها وجود دارند که حتی اگر در محصولات پوستی استفاده شود فاقد خطرند و برای سلامت انسان مشکلی ایجاد نمی‌کنند.

انواع الکل در لوازم آرایشی

الکل، یک مولکول با یک یا چند گروه هیدروکسی -OH است. خواص و ویژگی‌های متنوع الکل‌ها به تعداد گروه های هیدروکسیل و مولکول اصلی که به آن متصل هستند بستگی دارد.

به صورت کلی، سه نوع الکل وجود دارد که در لوازم و محصولات آرایشی بهداشتی کاربرد دارد.

۱. الکل ساده:

• متانول
• اتانول
• ایزوپروپیل
• الکل دناتوره شده

۲. الکل معطر: بنزین الکل، به عنوان یک الکل خوب در نظر گرفته می‌شود. اما اگر در هنگام استفاده از آن، در محصولات آرایشی و بهداشتی، بیش از حد استفاده شود؛ می‌تواند خطرآفرین باشد و به عنوان یک الکل بد، شناسایی شود.

۳. الکل‌های چرب:

• الکل‌ کاپریل
• ستیل الکل
• الکل استئاریل

این سه نوع الکل چرب، به عنوان الکل‌های خوب در نظر گرفته می‌شود و استفاده از آنها در محصولات آرایشی، بلامانع و بی‌خطر است.

میزان الکل مورد استفاده در محصولات آرایشی بهداشتی چقدر است؟

تخمین میزان دقیق الکل‌های مورد استفاده در این محصولات، کار دشواری است. زیرا در بسته‌بندی این محصولات، ارقام و اعداد نشان داده نمی‌شود. اما می‌توانیم به صورت تقریبی یک غلظت از آن را در نظر بگیریم و میزان آن را به صورت تقریبی مشخص کنیم.
با توجه به غلظت الکل‌ها، اتانول جزو الکل‌هایی است که به تنهایی برای پوست صورت، یک ماده مفید در نظر گرفته نمی‌شود.

اما دقت کنید که کاربرد هر کدام از الکل‌ها، با توجه به ترکیبات دیگر معنا پیدا می‌کنند و نمی‌توان به صورت مطمئن و دقیق بیان کرد که مثلاً الکل اتانول مورد استفاده در یک محصول، به صورت کلی و حتمی برای پوست مضر باشد. زیرا ممکن است در ترکیبات دیگر محصولات، موادی به کار رفته باشد که خاصیت نرم کنندگی و یا چربی مازاد داشته باشد که اثر خشک کنندگی الکل مورد استفاده را از بین ببرد.

انواع الکل بر اساس مفید و یا مضر بودن برای پوست

الف) الکل‌های ساده:

این نوع الکل‌ها، غالبا به دلیل خواص ضد باکتریایی، به عنوان مواد ضدعفونی کننده کاربرد دارند.

الکل ساده، از تخمیر قند، نشاسته و سایر کربوهیدرات‌های به دست می‌آید. از نظر شکل ظاهری، الکل ساده همانند آب است. اما دارای بوی قوی و قطعی است.

انواع الکل‌های ساده:

• متانول
• اتانول
• ایزوپروپیل الکل (ایزوپروپانول)
• الکل دناتوره شده

دلیل محبوبیت الکل‌های ساده در بین تولید کنندگان

۱. الکل ساده به عنوان یک حلال مواد غلیظ و غیر محلول در آب، همانند موم زنبور عسل، کاربرد دارد و محصول نهایی را همانند یک مایع یا کرم خارج می‌کند.

استفاده از الکل‌های ساده در برخی از تونرها و پاک کننده‌ها، به دلیل اثر کوتاه مدتی این نوع الکل‌ها در سفت شدن منافذ دارند؛ تاثیری که بر پوست می‌گذارد. به صورت کوتاه مدت نمایان می‌شود اما در بلند مدت تاثیر به خصوصی ندارد و حتی ممکن آسیب هم برساند.

۳. وجود الکل‌های ساده در این ترکیبات، باعث می‌شود که سایر مواد، توسط پوست شما به راحتی جذب شوند. الکل، این کار را از طریق شکستن لایه بالایی پوست انجام می‌دهند در نتیجه مواد به راحتی، به صورت عمیق نفوذ پیدا می‌کنند و تاثیرات بدی را در بلند مدت بر پوست جای می‌گذارد.

۴. به عنوان نگهدارنده‌ها: این الکل‌ها با خاصیت ضدعفونی کنندگی که دارند، تولید کنندگان برای بالا بردن عمر مفید محصولات آرایشی، از آن در ترکیبات‌شان استفاده می‌کنند.

تاثیراتی که الکل ساده بر روی پوست

تاثیراتی که استفاده از الکل‌ها در محصولات بهداشتی، بر روی پوست بر جای می‌گذارد، شامل موارد زیر می‌شود: ۱. باعث خشک شدن و تحریک پوست می‌شود: زیرا با شکستن غشای اسید طبیعی پوست، سلول‌ها را کم آب می‌کند. در نتیجه، باعث ایجاد چین و چروک‌های صورت می‌شود.

استفاده از اتانول با تحریک پوست یا درماتیت تماسی نیز همراه است.

۲. مختل کردن عملکرد سد چربی بیرونی پوست: به صورت طبیعی، پوست دارای یک سطح محافظتی است که از رطوبت پوست در داخل و از خارج در برابر عوامل بیرونی محافظت می‌کند. در نتیجه،
با از بین رفتن این سد محافظتی، پوست بسیار تحریک پذیر خواهد شد.

۳. این نوع از الکل‌های ساده که به لوازم آرایشی افزوده می‌شوند، به دلیل با خاصیت ضد باکتریایی و مات‌ کننده‌ای  که دارند؛ به این محصولات افزوده می‌شوند. در نتیجه الکل با از بین بردن چربی اضافی پوست در کوتاه مدت، باعث جمع شدن منافذ و از بین رفتن جوش‌ها به صورت موقتی می‌شود.

اما تاثیرات منفی که در بلند مدت بر جای می‌گذارد، بسیار بیشتر است.

۴. استفاده از این الکل‌ها در محصولات آرایشی، باعث چرب شدن بیشتر پوست می‌شود. زیرا با جمع شدن منافذ پوست به صورت موقتی، بعد از مدتی پوست تحریک شده و چربی بیشتری را تولید خواهد کرد. در نتیجه، پوست، بیش از حد چرب خواهد شد.
که در این مرحله، آکنه‌ها و جوش‌های بیشتری بر سطح پوست ظاهر می‌شوند و باکتری‌های آکنه ساز بیشتر رشد خواهد کرد.

استفاده و رتبه بندی الکل‌های ساده

الف) اتانول

رتبه: بد

دسته: به عنوان حلال، نگهدارنده، حفظ عطر اسانس کاربرد دارد.

نحوه کار: باعث تسریع جذب کرم بر سطح پوست می‌شود. و به دلیل سرعت تبخیر بالا، به راحتی از سطح پوست تبخیر می شود و باعث حل شدن اسانس‌ها شده و عطر افزوده شده در محصولات را حفظ می کند. همچنین، به عنوان یک ماده ضد عفونی کننده نیز عمل می کند.

اتانول باعث خشک شدن پوست به صورت زیاد خواهد شد.

ب) ایزوپروپیل الکل

رتبه: بد

دسته: به عنوان حلال، فوم، نگهدارنده

نحوه کار: غالبا در پاک کننده های شستشوی فوم مورد استفاده قرار می‌گیرد و در لوسیون ها، شستشوها و کرم های افترشیو نیز کاربرد دارد‌.

پ) الکل دناتوره شده

رتبه: خوب ( اما اگر در مقادیر زیاد استفاده شود به عنوان یک ماده بد در نظر گرفته می‌شود)

دسته: به عنوان یک ماده چربی زدا، ضد عفونی کننده، حلال، فوم کاربرد دارد.

نحوه کار: این نوع الکل، عمدتا در پاک کننده های صورت بدون کف، شامپوها، لوسیون ها، شستشوها، کرم های پس از اصلاح به کار برده می‌شود.

اما نکته‌ی بسیار مهم این است که الکل دناتوره شده را به هیچ وجه نباید به تنهایی روی پوست مالیده شود، ولی زمانی که با مواد دیگر ترکیب شود، یک ماده کاملا ایمن و بدون آسیب در نظر گرفته می‌شود.

ت) الکل های معطر

این نوع از الکل‌، همانند الکل ساده است واز نظر کارایی، عملکردی شبیه به هم دارند. اما تفاوتی که دارد این است که این نوع الکل دارای عطر و بوی خاصی است و کاربرد آن در لوازم آرایشی، موجب حفظ عطر در عطرها، محصولات مراقبت از پوست و روغن های ضروری می‌شود.

ث) الکل بنزیل

رتبه: خوب ( اگر در مقادیر زیاد استفاده شود، یک ماده‌ی ناایمن خواهد بود)

دسته: به عنوان ماده نگهدارنده و خوشبو کننده کاربرد داروپد.

چگونه کار می کند: این یک الکل ارگانیک است که به طور طبیعی در برخی میوه ها (زردآلو، زغال اخته) و چای یافت می‌شود. محتوای بالای بنزیل الکل می تواند عطر گلی قابل توجهی به محصولات آرایشی بدهد.

اما اگر بنزیل الکل، در مقیاس بیش از اندازه‌ی مجاز، استفاده شود؛ خطرات جدی برای پوست به همراه دارد و می تواند باعث تحریک پوست شود، استفاده از آن در مقادیر کم بی خطر است.

ج) سینامیل الکل

رتبه: بد

دسته: عطر

سینامیل الکل، دارای بوی متمایزی است که به عنوان «شیرین، بلسان، سنبل، تند، سبز، پودری» توصیف می‌شود و اغلب در عطرها و دئودورانت‌ها به کار برده می‌شود.

سینامیل الکل به طور طبیعی فقط در مقادیر کم یافت می شود، بنابراین نیاز صنعتی آن معمولاً با سنتز شیمیایی که از سینامالدئید شروع می شود برآورده می شود»

چگونه کار می کند: این الکل در اکثر افراد ایجاد حساسیت می کند و باعث بروز واکنش های بدی می‌شود. اینگونه الکل، در لوازم آرایشی کاربرد ندارد. زیرا استفاده از آن توسط IFRA (انجمن بین المللی عطرها) محدود شده است.

الکل‌های چرب

یک نوع دیگر از الکل‌ها وجود دارد که از نظر شیمیایی، جزو الکل‌ها محسوب می‌شوند اما از نظر ظاهر و تاثیراتی که بر روی پوست می‌گذارد، کاملاً متفاوت با الکل‌هاست.

الکل‌های چرب، باعث خشک شدن پوست نمی‌شوند و دارای خواص نرم کنندگی و انسداد (به منظور کاهش تبخیر آب پوست) هستند.

برخلاف الکل‌های ساده بافت ضخیم و موی شکل دارند و حتی ممکن است به شکل جامد نیز وجود داشته باشد. الکل‌های چرب، با خواص فوق العاده‌ای که دارند، زمانی که به محصولات افزوده می‌شوند، احساس نرمی به آنها می‌دهد و کاربرد محصول را آسان و روان می‌کند.

رتبه: خوب

دسته: تحت عنوان امولسیفایر و غلیظ کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نحوه کار: این نوع الکل به مخلوط کردن آب و روغن ها با هم کمک می کند و باعث قوام دلپذیر در کرم ها و لوسیون‌ها می‌شود. از آن‌ها برای تولید کرم های “چرب” غلیظ استفاده می‌کنند.

الکل های چرب با ایجاد یک سد محافظ تنفسی بر روی پوست، از خروج رطوبت پوست جلوگیری کرده و مانع خشک شدن بیش از حد پوست می‌شود.

نمونه هایی از الکل های چرب بی‌خطر:

الف) استریل الکل

رتبه: رضایت بخش(ماده بی‌خطر)

دسته: به عنوان یک ماده قوام دهنده/امولسیفایر و نرم کننده کاربرد دارد.

چگونه کار می کند: با خواص نرم‌کنندگی،  و حفظ مواد تشکیل‌دهنده محصولات، باعث افزایش ماندگاری و طول عمر مفید آن‌ها می‌شود.

ب) استریل استئارات

رتبه: رضایت بخش

دسته: تحت عنوان نرم کننده، بهبود دهنده بافت محصول به کار برده می‌شود.

نحوه کار: به صورت یک موم گیاهی، از اسیدهای چرب طبیعی در ترکیب با ارواح چرب مصنوعی ساخته شده است. به عنوان یک عامل نرم کننده و انسدادی برای مرطوب کردن پوست عمل می کند.

پ) دودکانول یا لوریل الکل

رتبه: بهترین

دسته: به صورت یک ماده نرم کننده، باعث بهبود بافت محصول می‌شود.

چگونه کار می کند: به عنوان یک تقویت کننده، موجب جذب بهتر مواد دیگر موجود در محصول می‌شود.

ت) پانتنول

رتبه: بهترین

دسته: ویتامین ها

نحوه کار: این ماده یک شکل الکلی پانتوتنیک اسید است. این الکل، با نام ویتامین B5 نیز شناخته می‌شود.

به عنوان یک مرطوب کننده عالی و بسیار ایمن استفاده می‌شود.

به همین دلیل، شرکت‌های تولیدی لوازم آرایشی و بهداشتی، از این الکل به عنوان یک ماده مفید برای بالا بردن کیفیت محصول، استفاده می‌کنند.

ث) گلیسرین

رتبه: بهترین

دسته: در رسته‌ی امولسیفایر و نرم کننده‌ها قرار می‌گیرد

چگونه کار می کند: گلیسیرین یک ماده شناخته شده و پرکاربرد است و در اکثر  محصولات مرطوب کننده، مورد استفاده قرار می‌گیرد‌. گلیسیرین در محصولات آرایشی، موجب صاف و غلیظ شدن بافت محصول می‌شود و خاصیت مرطوب کنندگی بسیار بالایی دارد.

ج) فیتوسفینگوزین

رتبه: بهترین

دسته: به عنوان یک ماده نگهدارنده سایر مواد موجود در ترکیبات محصول، به شمار می‌آید و سد محافظتی پوست را تقویت می کند.
چگونه کار می کند: با ایجاد مانع تنفسی محافظ فیتوسفنگوزین، به تقویت پوست کمک می کند.

چ) الکل سیتریل

رتبه: بهترین

دسته: در گروه مواد قوام دهنده و نرم کننده قرار دارد.

نحوه کار: این نوع الکل، باعث تلغیظ محصولات آرایشی شده و بافت آن‌ها را نرم و صاف می کند.

نتیجه‌گیری:

طبق شواهد به دست آمده از تحقیقات، همه الکل های مورد استفاده در محصولات آرایشی، بهداشتی و مراقبتی، “بد” نیستند و تعدادی از آن‌ها، با خواص منحصر به فردی که دارند، برای پوست، یک ماده سودمند تلقی می‌شود و  ویژگی رطوبت‌دهی به پوست، خاصیت کشسانی و ارتجاعی آن را بهبود می‌بخشد و برای پوست یک سد محافظتی فوق‌العاده ایجاد می‌کند.

بنابراین، با شناخت انواع گونه‌های الکل، نوع خوب و بد آن را بشناسید و در هنگام استفاده از مواد آرایشی، بهداشتی و مراقبتی، به الکل‌های مورد استفاده در این محصولات نهایت توجه را داشته باشید.

زیرا تعدادی از این الکل‌ها، همانند الکل‌های ساده (مخصوصاً اتانول، متانول و ایزوپروپیل الکل)، زمانی در محصولات مصرفی به کار برده شوند، در هنگام استفاده موضعی، صدمات بسیار زیادی به پوست‌تان وارد می‌کند.

منبع مورد استفاده:

https://www.modernvintageville.com/alcohol-in-skin-care/