تری سدیم سیترات چیست؟
تری سدیم سیترات که همچنین با نام سدیم سیترات، نمک تری سدیم یا افزودنی غذایی E331 شناخته می‌شود، نمک سه بازی اسید سیتریک است. این ماده به صورت پودر کریستالی سفید یا بلورهای دانه‌ای ظاهر می‌شود و با توجه به اینکه یک نمک است، طعم شور/نمکی دارد و بوی قابل تشخیصی ندارد.
تری سدیم سیترات با فرمول شیمیایی Na3C6H5O7 شناخته شده و دارای شماره‌ی CAS 6132-04-3 است. این ماده در آب حل می شود، غیر سمی و کاملا تجزیه پذیر است.
خواص فیزیکی و شیمیایی تری سدیم سیترات
خواص فیزیکی
- ظاهر: پودر کریستالی سفید یا بی‌رنگ.
- بو: بی‌بو.
- مزه: شور و کمی ترش.
- چگالی: 1.54 گرم بر سانتی‌متر مکعب.
- انحلال‌پذیری: در آب محلول است. کمی در اتانول محلول است.
- نقطه ذوب: در دمای 230-250 درجه سانتی‌گراد (446-482 درجه فارنهایت) تجزیه می‌شود.
- ساختار کریستالی: مونوکلینیک.
خواص شیمیایی
- واکنش‌پذیری: در شرایط عادی پایدار است.
- pH: کمی قلیایی.
- عامل شلات‌کننده: با یون‌های فلزی مانند کلسیم و آهن کمپلکس تشکیل می‌دهد.
- عامل بافری: به حفظ pH پایدار در محلول‌ها کمک می‌کند.
- تقویت‌کننده طعم: طعم غذاها را تقویت می‌کند.
- نگهدارنده: می‌تواند در برخی محصولات غذایی به عنوان نگهدارنده عمل کند.
نکته: خواص فیزیکی و شیمیایی سیترات تری سدیم ممکن است بسته به خلوص و روش تولید آن کمی متفاوت باشد.
خرید تری سدیم سیترات:
جهت خرید تری سدیم سیترات (Trisodium Citrate) در بسته‌بندی‌های 25 کیلوگرمی با کارشناسان فروش شرکت بهبود شیمی هامون در ارتباط باشید.
تفاوت بین تری سدیم سیترات و سدیم سیترات
از نظر ماهیت محصول، تفاوت چندانی بین این دو وجود ندارد و بیشتر به نحوه نامگذاری آنها برمی گردد. تری سدیم سیترات اغلب به سادگی سدیم سیترات نامیده می شود، زیرا سدیم سیترات در واقع همان نمک تری سدیم اسید سیتریک است.
با این حال، کمی عجیب است که سدیم سیترات به طور بالقوه می‌تواند به هر یک از سه نمک سدیم اسید سیتریک – مونو سدیم سیترات، دی سدیم سیترات و تری سدیم سیترات – اشاره داشته باشد.
سیترات سدیم دی هیدرات چیست؟
سیترات سدیم دی هیدرات (فرمول مولکولی: Na₃C₆H₅O₇. ۲H₂O) با وزن مولکولی ۲۹۴.۱، یک کریستال بی‌رنگ یا پودر کریستالی سفید است؛ بدون بو، طعم شور و خنک است.
E۳۳۱ (سیترات سدیم دی هیدرات) در دمای ۱۵۰ درجه سانتی گراد آب کریستالی خود را از دست می‌دهد و در دمای بالاتر تجزیه می‌شود.
E۳۳۱ (سیترات سدیم دی هیدرات) همچنین در هوای مرطوب کمی نم پذیری دارد و در هوای گرم خاصیت هوازدگی دارد. E۳۳۱ (سیترات سدیم دی هیدرات) در آب و گلیسرول محلول است اما در الکل و برخی حلال‌های آلی دیگر نامحلول است. سیترات سدیم دی هیدرات هیچ اثر سمی ندارد و دارای قابلیت تنظیم pH و همچنین پایداری خوب است و بنابراین می‌توان از آن در صنعت غذا استفاده کرد.
سیترات سدیم دی هیدرات بیشترین تقاضا را هنگام استفاده به عنوان افزودنی غذایی دارد؛ به عنوان افزودنی‌های غذایی، عمدتاً به عنوان طعم دهنده، بافر، امولسیفایر، عامل حجیم‌کننده، تثبیت‌کننده و نگهدارنده استفاده می‌شود. علاوه بر این، ترکیبی از سیترات سدیم دی هیدرات و اسید سیتریک را می‌توان در انواع مربا، ژله، آب میوه، نوشیدنی، نوشیدنی سرد، لبنیات و شیرینی جات به عنوان ژل‌کننده، طعم دهنده و مکمل‌های غذایی استفاده کرد.
کاربرد‌ها:
مواد غذایی:
سیترات سدیم عمدتاً به عنوان یک افزودنی غذایی، معمولاً برای طعم یا به عنوان یک نگهدارنده استفاده می‌شود. شماره E آن E۳۳۱ است. سیترات سدیم به عنوان یک عامل طعم دهنده در برخی از انواع نوشابه‌های کلاب سودا استفاده می‌شود. E۳۳۱ (سیترات سدیم دی هیدرات) به عنوان یک ماده تشکیل دهنده در Bratwurst رایج است و همچنین در نوشیدنی‌های آماده مصرف تجاری و مخلوط نوشیدنی استفاده می‌شود و طعم ترشی ایجاد می‌کند.
E۳۳۱ (سیترات سدیم دی هیدرات) در ژلاتین مخلوط، بستنی، ماست، مربا، شیرینی، شیر خشک، پنیر فرآوری شده، نوشابه‌های گازدار و شراب و بسیاری دیگر یافت می‌شود. سیترات سدیم را می‌توان به عنوان یک تثبیت‌کننده امولسیون‌کننده در هنگام تهیه پنیر استفاده کرد.
E۳۳۱ (سیترات سدیم دی هیدرات) با جلوگیری از جدا شدن چربی‌ها، به پنیر اجازه می‌دهد بدون اینکه چرب شود، ذوب شود. به عنوان یک اسید ضعیف بازی مزدوج، سیترات می‌تواند به عنوان یک عامل بافر یا تنظیم‌کننده اسیدیته عمل کند و در برابر تغییرات pH مقاومت کند. E۳۳۱ (سیترات سدیم دی هیدرات) برای کنترل اسیدیته در برخی مواد مانند دسر‌های ژلاتینی استفاده می‌شود.
E۳۳۱ (سیترات سدیم دی هیدرات) را می‌توان در ظروف کوچک شیر استفاده شده با دستگاه‌های قهوه یافت. این ترکیب محصول آنتی اسید‌هایی مانند آلکا-سلتزر است که هنگام حل شدن در آب ایجاد می‌شود. pH محلول ۵ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر آب در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد ۷.۵ تا ۹.۰ است.
E۳۳۱ (سیترات سدیم دی هیدرات) به بسیاری از محصولات لبنی بسته‌بندی شده تجاری اضافه می‌شود تا بر تأثیر pH دستگاه گوارش انسان، عمدتاً در محصولات فرآوری شده مانند پنیر و ماست، کنترل شود.
زدایش رسوب از دیگ بخار:
سیترات سدیم یک عامل بسیار مؤثر برای حذف رسوب کربنات از دیگ‌های بخار بدون خارج کردن آنها از عملیات و برای تمیز کردن رادیاتور‌های خودرو است.
کاربرد در صنایع مختلف:
کاربردهای صنعتی:
- مواد شیمیایی کشاورزی (غیر آفت‌کش): به عنوان افزودنی‌های غیر سمی در محصولات کشاورزی
- کمک‌های فرآوری، غیر از موارد ذکر شده: در فرآیندهای مختلف صنعتی
- مواد شیمیایی صنعتی بالقوه ناشناخته: در تحقیقات و توسعه صنعتی
- چسب‌ها و درزگیر‌ها: در صنایع ساخت و ساز و خودرو
- مواد شیمیایی کشاورزی، کود‌ها: در کشاورزی برای بهبود خاک و رشد گیاهان
- ساخت و ساز: در بتن، سیمان و مصالح ساختمانی
- مواد شیمیایی ظریف: در صنایع دارویی، عطر و طعم
- جوهر‌ها، رنگ‌ها، پوشش‌ها: در صنایع رنگ و رزین
- حفاری نفت: در فرآیند استخراج نفت و گاز
- کاغذ: در تولید کاغذ و مقوا
- پلاستیک‌ها، پلیمر‌ها: در تولید پلاستیک و پلیمر‌های مصنوعی
- نساجی، چرم: در صنایع نساجی و چرم
کاربردهای مصرف‌کننده:
- محصولات کشاورزی (غیر آفت‌کش): در کشاورزی خانگی و باغبانی
- محصولات مراقبت از خودرو: در تمیز کردن و محافظت خودرو
- مواد ساختمانی/ساختمانی غیر از موارد ذکر شده: در ساخت و تعمیر ساختمان
- محصولات مراقبت از نظافت و مبلمان: در تمیز کردن خانه و مبلمان
بخش‌های فرآوری صنعتی:
- سایر تولیدات شیمیایی آلی پایه: تولید مواد شیمیایی آلی مختلف
- تولید محصولات معدنی غیرفلزی: شامل تولید خاک رس، شیشه، سیمان، بتن، آهک، گچ و سایر محصولات معدنی غیرفلزی
- تولید آفت‌کش، کود و سایر مواد شیمیایی کشاورزی: تولید محصولات کشاورزی شیمیایی
- تولید صابون، مواد شوینده و لوازم آرایشی بهداشتی: تولید محصولات بهداشتی و آرایشی
خواص:
- دی‌هیدرات: حاوی دو مولکول آب در ساختار شیمیایی
- سفید: رنگ سفید
- کریستال‌های دانه‌ای یا پودر کریستالی: شکل فیزیکی
- بی‌بو یا تقریباً بی‌بو: بدون بو یا دارای بوی بسیار کم
- خوش‌طعم و شور: طعم دلپذیر و شور
- محلول در آب: به راحتی در آب حل می‌شود
- تقریباً نامحلول در‌اتانول (۹۶%): به سختی در الکل حل می‌شود
- غیر سمی: بی‌خطر برای انسان و محیط زیست
- کم واکنش: واکنش‌پذیری پایین
- پایدار شیمیایی و میکروبیولوژیکی: مقاوم در برابر تغییرات شیمیایی و میکروبی
- کاملاً زیست تخریب‌پذیر: تجزیه‌پذیر در محیط زیست
کارکرد‌های اصلی:
- تنظیم pH: کنترل اسیدیته یا قلیائیت
- عامل شلاته‌کننده: اتصال به یون‌های فلزی
- عامل بافری: مقاومت در برابر تغییرات pH
- تقویت‌کننده طعم: بهبود طعم و مزه
- ثابت‌کننده: حفظ خواص فیزیکی و شیمیایی
- امولسیون‌کننده: مخلوط کردن مواد روغنی و آبی
نوشیدنی‌ها:
- نوشیدنی‌های الکلی: در تولید انواع نوشیدنی‌های الکلی
- نوشابه‌های گازدار: در تولید نوشابه‌های گازدار
- نوشیدنی‌های فوری، شربت‌ها: در تولید نوشیدنی‌های فوری و شربت‌ها
- آبمیوه‌ها: در تولید آبمیوه‌های طبیعی و فرآوری شده
- گیاهی: در تولید نوشیدنی‌های گیاهی و ارگانیک
- چای و قهوه آماده مصرف: در تولید چای و قهوه آماده مصرف
- نوشیدنی‌های ورزشی و انرژی‌زا: در تولید نوشیدنی‌های ورزشی و انرژی‌زا
- آب: در تصفیه و بهبود کیفیت آب
غذا:
- غذای کودک، شیر خشک: در تولید غذای کودک و شیر خشک
- نانوایی: در تولید نان، کیک و شیرینی
- غلات، تنقلات: در تولید غلات صبحانه و تنقلات
- شیرینی‌جات: در تولید انواع شیرینی و شکلات
- لبنیات: در تولید محصولات لبنی مانند شیر، ماست و پنیر
- جایگزین‌های لبنی: در تولید محصولات گیاهی جایگزین لبنیات
- دسرها، بستنی: در تولید دسرها و بستنی
- طعم‌دهنده‌ها: در تولید طعم‌دهنده‌های غذایی
- تهیه میوه، مربا و مارمالاد: در تولید مربا، مارمالاد و سایر فرآورده‌های میوه‌ای
- میوه‌ها و سبزیجات: در نگهداری و فرآوری میوه‌ها و سبزیجات
- جایگزین‌های گوشت: در تولید محصولات گیاهی جایگزین گوشت
- گوشت، ماهی: در فرآوری گوشت و ماهی
- محصولات گیاهی: در تولید محصولات گیاهی و ارگانیک
- غذاهای آماده، غذای فوری: در تولید غذاهای آماده و فوری
- سس‌ها، سس سالاد، چاشنی‌ها: در تولید سس‌ها، سس سالاد و چاشنی‌ها
دارو:
- عامل بافری: کنترل pH در فرمولاسیون دارو‌ها
- عامل شلاته‌کننده: اتصال به یون‌های فلزی برای بهبود پایداری دارو
- منبع معدنی: تأمین مواد معدنی ضروری برای بدن
بهداشت و درمان:
- تغذیه بالینی: در فرمولاسیون مواد غذایی پزشکی
- دستگاه‌های پزشکی: در تولید دستگاه‌های پزشکی
- OTC، مکمل‌های غذایی: در تولید دارو‌های بدون نسخه و مکمل‌های غذایی
- محصولات دارویی: در تولید دارو‌های مختلف
مراقبت شخصی:
- آرایش رنگ: در تولید لوازم آرایشی رنگی
- عطر: در تولید عطر و ادکلن
- مراقبت از مو: در تولید محصولات مراقبت از مو
- مراقبت دهان و دندان: در تولید خمیردندان و دهان‌شویه
- مراقبت از پوست: در تولید محصولات مراقبت از پوست
- صابون و محصولات حمام: در تولید صابون و محصولات حمام
شوینده‌ها و پاک‌کننده‌ها:
- ظرفشویی: در تولید مواد شوینده ظرفشویی
- تمیزکننده‌های صنعتی: در تولید پاک‌کننده‌های صنعتی
- مراقبت از لباس: در تولید مواد شوینده لباس
- مراقبت از سطوح: در تولید پاک‌کننده‌های سطوح
خوراک دام و حیوانات خانگی:
- خوراک دام: در تولید خوراک دام
- غذای حیوانات خانگی: در تولید غذای حیوانات خانگی
تفاوت بین تری سدیم سیترات خشک (Anhydrous) و تری سدیم سیترات دو آبه (Dihydrate) چیست؟
از دو اصطلاح خشک (Anhydrous) و دو آبه (Dihydrate) برای توصیف وجود یا عدم وجود مولکول‌های آب در یک ترکیب شیمیایی استفاده می‌شود.
خشک به ترکیبی بدون مولکول آب و دو آبه به ترکیبی حاوی آب – به طور دقیق‌تر – دو مولکول آب به ازای هر واحد فرمول ترکیب اشاره دارد. از نظر کاربردی، ترکیبات دو آبه آب را به خوبی جذب نمی‌کنند، در حالی که ترکیبات خشک آب را جذب می‌کنند.
کاربردهای تری سدیم سیترات
تری سدیم سیترات شبیه اسید سیتریک در موارد مختلف کاربرد دارد. این موارد شامل:
- صنعت غذا: به عنوان تقویت‌کننده طعم، نگهدارنده و تنظیم‌کننده اسیدیته.
- عامل کیلیت کننده برای جلوگیری از رسوب گرفتن املاح آب با صابون و شوینده‌ها
- امولسیفایر برای کمک به مخلوط شدن مواد شیمیایی که به طور جداگانه قابلیت مخلوط شدن ندارند (مانند روغن و آب) و کمک به حفظ پایداری این مخلوط‌ها پس از فرموله شدن
- صنعت داروسازی: به عنوان بافر، عامل شلات‌کننده و افزودنی.
- محصولات تمیزکننده: به عنوان نرم‌کننده آب و سازنده.
- ضدانعقاد خون: برای جلوگیری از لخته شدن خون در بانک‌های خون استفاده می‌شود.
نگاهی به کاربرد این ماده در موارد مختلف
- افزودن طعم و عطر: تری سدیم سیترات به عنوان یک ماده افزودنی طعم و عطر در محصولات غذایی مانند نوشیدنی‌ها، شیرینی‌ها، بستني‌ها و دسرها استفاده ميشود.
- تثبيت‌کننده pH: سيترات سديم به عنوان يک تثبيت‌کننده pH در محصولات غذايي استفاده ميشود. با تغيير pH، فعاليت بسياري از آنزيم‌ها و روش‌ها تغير خواهد کرد.
- حجم‌دهنده: سيترات سديم به علت خصوصية جذب آب خود به علت دارا بودن گروه هايلیدروکسيل (OH)، قابل استفاده به علت خصوصيات حجم‌دهنده خود در محصولات غذايي است.
- آنتی اکسیدان: سیترات سدیم به عنوان یک آنتی اکسیدان در محصولات غذایی استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند فرایند اکسیداسیون را کاهش داده و عمر مفید محصول را افزایش دهد.
- پخت و پز: سيترات سديم به علت خصوصية جذب حرارت، قابل استفاده در فرآورده‌هاي پخت و پز است.
- تثبيت‌کننده رنگ: سيترات سديم به علت خصوصية جذب نور، قابل استفاده به علت خصوصيات تثبيت‌کننده رنگ در محصولات غذايي است.
- جلوگيري از تغير رنگ: با تغير pH، بسياري از رنگ‌ها تغير خواهد کرد. با استفاده از سيترات سديم، pH ثابت نگه داشته شده و تغير رنگ جلوگيري خواهد شد.
تری سدیم سیترات در مواد غذایی
تری سدیم سیترات یک افزودنی مجاز غذایی با کد E331 است. این ماده در انواع غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی‌ها به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده به کار می‌رود. همچنین به عنوان امولسیفایر در پنیرسازی استفاده می‌شود تا پنیر بدون جدا شدن روغن و چربی ذوب شود.
تری سدیم سیترات در مواد غذایی، با تنظیم سطوح اسیدی (pH)، به کنترل اسیدیته در انواع غذاها برای متعادل کردن طعم کمک می‌کند و همچنین می‌تواند طعم ترش و ملس را به انواع نوشیدنی‌ها ببخشد.
- افزودن طعم و عطر به محصولات غذایی
- حفظ رطوبت در محصولات پخت و پز
- افزایش عمر ماندگاری محصولات غذایی
- کاهش اثرات منفی فلزات سنگین در غذا
با این حال، باید توجه داشت که مصرف بیش از حد تری سیترات سدیم ممکن است به برخی افراد آسیب وارد کند و عوارض جانبی ناشی از آن شامل مشکلات گوارشی، حساسیت‌های پوستی و تحرکات نامنظم قلب می‌شود.
بنابراین، قبل از استفاده از آن در صنایع غذایی، بهتر است راهنمایی کارشناسان متخصص را در خصوص مقدار مناسب و شرایط استفاده صحیح آن در نظر بگیرید.
سدیم سیترات در مواد شوینده
سدیم سیترات در مواد شوینده تری سدیم سیترات یک ترکیب شیمیایی است که به عنوان یک ماده فعال در شوینده‌ها استفاده می‌شود. این ترکیب قابل حل در آب است و به عنوان یک ماده جذب کننده آب سخت و نرم عمل می‌کند.
همچنین، سدیم سیترات قابل استفاده برای جلوگیری از تشکیل رسوبات و رسیدگی ذرات آلوده به سطح هسته‌ای است. این ترکیب همچنین قابل استفاده برای کاهش خوردگی و اثرات زنگ زدگی روی فلزات است
سیترات سدیم خوراکی چگونه تولید می‌شود؟
تری سدیم سیترات خوراکی به طور عمده از مواد اولیه طبیعی مانند سدیم کربنات و اسید سیتریک تولید می‌شود. فرآیند تولید آن عبارت است از:
- تهیه اسید سیتریک: در این مرحله، قارچ‌های خاص (مانند Aspergillus niger) را در شرایط مناسب پرورش می دهند تا اسید سیتریک را تولید کنند. بعد از جمع‌آوری قارچ‌ها، با استفاده از فرآیندهای شیمیایی و بیوشیمیایی، اسید سیتریک استخراج می‌شود.
- تهيه حلال: بعد از استخراج اسید سيتريك، حلال مناسب (مانند آب) به آن اضافه ميشود تا حلاليت بهتري داشته باشد.
- نوترال کردن: بعضي پروسه‌هاي پروژه‌هاي توليد سيترات سديم خوراکي شامل نوترال کردن محلول اسید سیتریک است. در این مرحله، با اضافه کردن سدیم هیدروکسید به محلول اسید سیتریک، pH آن تغییر می‌کند و به حالت نوترال (pH 7) می رسد.
- تصفيه: بعد از نوترال کردن، محلول تصفیه و فیلتر می‌شود تا از ذرات جامد و آلودگی‌های دیگر پاک شود.
- تبخير: در این مرحله، محلول تصفیه شده را در یک دستگاه تبخیر قرار داده و با استفاده از حرارت، حجم آب در آن را کم می کنند. به این صورت، غلظت سدیم سیترات در محلول بالاتر خواهد رفت.
- خشک کني: پس از تبخیر، محصول خشک شده و به صورت پودر چگال شده است.
- بسته‌بندي: در نهایت، پودر سدیم سیترات در بسته‌بندی‌های مناسب قرار داده می‌شود تا به با بازار عرضه شود
ملاحظات ایمنی
- معمولاً در صورت مصرف در مقادیر توصیه شده بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود.
- مصرف بیش از حد ممکن است باعث ناراحتی گوارشی شود.
- افرادی که مشکلات کلیوی دارند باید قبل از استفاده از سیترات تری سدیم با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنند.
قیمت سیترات سدیم
قیمت این ماده در هر تن بین 2000 تا 2200 دلار می‌باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد قیمت و آنالیز این ماده با کارشناسان فروش بهبود شیمی در تماس باشید.
غلیظ شدن: این ماده به عنوان یک غلیظ‌کننده عمل می‌کند و ویسکوزیته محصولات غذایی مانند سس‌ها، سس سالاد و نوشیدنی‌ها را افزایش می‌دهد. ژل شدن: در غلظت‌های خاص، می‌تواند ژل تشکیل دهد و بافت سفت و محکمی به محصولاتی مانند ژله و پودینگ می‌بخشد. امولسیون شدن: این ماده به تثبیت امولسیون‌ها کمک می‌کند و از جداسازی روغن و آب در محصولاتی مانند سس مایونز و سس سالاد جلوگیری می‌کند. حساسیت دهان: می‌تواند حس دهانی غذاها را بهبود بخشد و آنها را نرم‌تر و دلپذیرتر برای خوردن کند. به طور کلی، تری سدیم سیترات می‌تواند برای بهبود بافت طیف گسترده‌ای از محصولات غذایی استفاده شود و آنها را برای مصرف‌کنندگان جذاب‌تر کند. تری سدیم سیترات به گروه افزودنی‌های غذایی تعلق دارد که به عنوان مواد بسیار تحمل‌پذیر، ایمن و بدون خطر در نظر گرفته می‌شوند. نمک اسید سیتریک می‌تواند ماندگاری، طعم و بافت غذا را بهینه کند. اثرات آنتی‌اکسیدانی تری سدیم سیترات تأثیرات مثبتی بر نوشیدنی‌ها و غذاهای مختلف دارد. سدیم سیترات برای تسکین ناراحتی در عفونت‌های دستگاه ادراری مانند سیستیت، کاهش اسیدوز مشاهده شده در اسیدوز لوله‌های کلیوی دیستال و همچنین به عنوان یک ملین اسمزی استفاده می‌شود. این ماده یکی از اجزای اصلی محلول خوراکی آب‌رسانی سازمان بهداشت جهانی است. تری سدیم سیترات عمدتاً به صورت تجاری از طریق یک فرآیند تخمیر تولید می‌شود. در اینجا مراحل مختلف تولید این محصول را به صورت خلاصه آورده‌ایم: تخمیر: استخراج: خنثی‌سازی: بلورسازی: تصفیه: محصول نهایی تری سدیم سیترات است که سپس برای کاربردهای مختلف بسته‌بندی می‌شود.سؤالات متداول در مورد تری سدیم سیترات:
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.