در دنیای دارویی امروزه، مسکن ها و تب برهای زیادی یافت میشوند؛ که با توجه به عملکرد متفاوتی که دارند دسته بندی میشوند. یکی از این مسکن‌ها، شربت خوراکی پاراستامول است؛ که برای کودکان زیر ۱۲ سال و مادران باردار و شیرده و… مناسب است.
در این مقاله، اطلاعاتی نظیر: تعریف تب، شربت پارستامول، موارد منع مصرف پاراستامول، مکانیسم اثر پاراستامول، جذب پاراستامول، میزان توزیع پاراستامول در بدن، دوز شربت پاراستامول، عوارض جانبی پاراستامول، شربت پاراستامول برای کودک و نوزاد به نگارش درآمده است که شما خواننده‌ی گرامی میتوانید به اطلاعات مفیدی در رابطه با شربت پاراستامول کسب کنید.
همچنین اگر نیازمند اطلاعات جامع تر و گسترده‌تری در حیطه‌ی پاراستامول هستید میتوانید از طریق شماره های تلفن موجود در سایت، با کارشناسان شرکت بهبود شیمی هامون تماس بگیرید.
تعریف تب:
- به طور کلی تب به عنوان دمای بالاتر از محدوده طبیعی است.
- دمای مقعدی بالاتر از ۳۸.۸ درجه سانتیگراد
- دمای دهانی بالای۳۷.۸ درجه سانتیگراد،
- دمای زیر بغل بالاتر از۳۷.۲ سانتیگراد
- همگی به عنوان تب دمای غیر طبیعی بدن در نظر گرفته می‌شود.
به طور کلی، تب در کودکان و نوزادان، یکی از رایج‌ترین و شایع‌ترین علامت بالینی است که توسط پزشکان اطفال و دیگر ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی معرفی می‌شود. تب یک بیماری محسوب نمی‌شود؛ بلکه علامت طبیعی بدن، در برابر عفونت و سایر خدمات درمانی نظیر واکسیناسیون می‌باشد.
شربت پاراستامول چیست؟
شربت‌ها در درجه اول ترکیبی از قندها آب و مواد معدنی است.
پاراستامول، یکی از محبوب‌ترین، متداول‌ترین و پرکاربردترین داروهای مسکن و تب بر در سطح جهان محسوب می‌شود. که بدون نسخه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این داروی انتخابی، در بیمارانی است که نمی‌توانند با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، درمان شوند همانند: افراد مبتلا به آسم برونش، بیماری زخم معده، هموفیلی، افراد حساس به سالیسیلات، کودکان زیر ۱۲ سال، زنان باردار و شیرده، به عنوان خط اول درمان درد، همراه با آرتروز توصیه می‌شود.
پاراستامول به عنوان یک داروی ایمن معرفی می‌شود؛ اگر در دوز و زمان مناسب تجویز و مصرف شود.همین امر باعث شده این مورد، به عنوان یکی از نگرانی‌های والدین کودکان خردسال و نوزاد باشد. زیرا در رابطه با مصرف بیش از حد یا تصادفی پاراستامول که منجر به سمیت کبدی شده و یا در دوران نوزادی منجر به ایجاد آسم در کودکان شده است؛ گزارش‌هایی به ثبت رسیده است.
موارد منع مصرف پاراستامول:
مصرف پاراستامول در اکثر کودکان بی‌خطر است. ممکن است افرادی که نسبت به سنشان کوچک هستند و به بیماری‌های کبدی و کلیوی مبتلا هستند، دوزهای کمتری از پاراستامول نیاز داشته باشند.
از دو ماهگی برای تب مربوط به واکسیناسیون، و از سه ماهگی برای تب و درد کودکان و نوزادان، می‌توان از پاراستامول استفاده کرد. هنگامی که کودک به تب دچار می‌شود؛ اگر یک مسکن همانند ایبوپروفن، مؤثر نباشد، می‌توان نوع دیگری از مسکن‌ها یا تب برها را استفاده کرد. ولی هر دو نوع دارو را نمی‌توان به صورت همزمان، به کودک خوراند.
پاراستامول داخل وریدی برای استفاده در بیمارستان در هنگام بروز درد شدید موجود است.
مکانیسم اثر و فارماکوکینتیک پاراستامول:
با وجود اینکه مصرف پاراستامول در دهه‌های اخیر، به صورت رایج گسترش یافته است. اما کماکان مکانیسم اثر آن، به صورت کامل شناخته شده نمی‌باشد.
طبق شواهد به دست آمده، پاراستامول از طریق چند مکانیسم مرکزی همانند: اثر روی تولید پروستاگلاندین، و در مسیرهای سروتونرژیک، مواد افیونی، اکسید نیتریک و کاناپینوئید عمل می‌کند. و اثراتی که پاراستامول به عنوان یک ضد درد و تب، بر جای می‌گذارد؛ از طریق مهار تولید پروستاگلاندین، در مرکز است. با این حال، برخلاف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی دیگر، اثر ضد التهابی کمی دارد.
جذب پاراستامول:
فرم فرمولاسیون‌های خوراکی، فراهمی زیستی بالایی دارند و ۷۰ تا ۹۰ درصد جذب بدن میشوند و مدت زمان حداکثر سطح سرمی، پس از مصرف خوراکی برای کودک و بزرگسال مشابه و یکسان است و به سرعت تخلیه معده و هضم آن در افراد بستگی دارد.
مصرف این نوع داروها با غذا، منجر به تاخیر در جذب می‌شود. بنابراین، برای سرعت در اثربخشی آن، می‌توان آن را با معده خالی مصرف کرد . پاراستامول از طریق راست روده، به خوبی جذب می‌شود. اما فراهمی زیستی کمتری، نسبت به جذب خوراکی آن دارد.
میزان توزیع پاراستامول در بدن:
پاراستامول به صورت گسترده و سریع در بدن توزیع و پراکنده می‌شود و با سرعت زیادی از سد خونی مغزی عبور می‌کند؛ تا اثر ضد درد مرکزی خود را اعمال کند. بیشترین توزیع، در نوزادان نارس می‌باشد.
تب به عنوان یک عارضه جانبی رایج، مرتبط با واکسیناسیون می‌باشد. به ویژه واکسن مننژیت B که در ۶ ساعت پس از واکسیناسیون، تب به اوج خود می‌رسد و پس از گذشت ۴۸ ساعت، از بین می‌رود. از پاراستامول می‌توان، به عنوان تب بر بعد از ایمن سازی واکسیناسیون مننژیت B استفاده کرد.
از داروهای ضد تب صرفاً نباید با عنوان کاهش تب, استفاده شود. اگر کودک مایل باشد و از تب ایجاد شده ناراحتی نداشته باشد؛ نیازی به درمان ندارد. زیرا تب، پاسخ طبیعی بدن به عفونت است. فقط در صورتی به کودک پاراستامول بدهید که تب باعث ناراحتی کودک شده باشد. پاراستامول انواع مختلفی دارد از جمله شربت خوراکی،قرص پاراستامول.
دوز شربت پاراستامول:
میزان و دوز مورد استفاده شربت پاراستامول در کودکان و نوزادان، به سن کودک و گاهاً وزن او، بستگی دارد. بنابراین برای مصرف شربت پاراستامول در کودکان، حتماً به دستورالعمل‌های موجود در جعبه شربت توجه کنید و با دقت آن را بخوانید. اگر کودکتان نسبت به سن خود وزن کمتری دارد؛ دوز صحیح باید به تایید دکتر مدنظر برسد.
برای دقت در استفاده از شربت پاراستامول، با استفاده از سرنگ میزان دوز مصرفی کودک را اندازه‌گیری کنید و طبق اندازه‌گیری مقدار شربت مورد نیاز را به کودک بدهید. هنگام خوراندن شربت پاراستامول با استفاده از سرنگ، حتماً سرنگ را در کنار دهان و لثه کودک قرار دهید و نوک آن را به سمت گونه بگیرید و پیستون سرنگ را به آرامی فشار دهید و بیرون انداختن دارو را برای کودک سخت تر کنید.
عوارض جانبی پاراستامول:
با توجه به ساختار دارویی پاراستامول نسبت به دیگر مسکن‌ها، عوارض جانبی کمتری در دستگاه گوارش ایجاد می‌کند. اما اگر در طی بازه زمانی مشخصی، به طور منظم و در دوزهای زیاد یعنی بیشتر از ۴ گرم در روز، از پاراستامول استفاده شود. خطر عوارض جانبی جدی خواهد داشت.
شربت پاراستامول برای کودک و نوزاد:
مشکلاتی که شربت تب ممکن است برای کودکان ایجاد کند:
۱) با توجه به فرمولاسیون شربت‌های تب مقدار زیادی شیرین کننده، در آنها استفاده می‌شود که باعث دیابت در کودکان می‌شود
۲) در فرمولاسیون این شربت‌ها به میزان قابل توجهی مواد نگهدارنده، استفاده می‌شود که ممکن است منجر به سرطان شود.
قطره پاراستامول
این دارو برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
- برای تسکین موقت موثر تب و درد مرتبط با دندان درآوردن، ایمن‌سازی، گوش درد، سردرد، علائم سرماخوردگی و آنفولانزا.
شرایط نگهداری
- در دمای زیر 25 درجه سانتیگراد نگهداری شود
- در یخچال قرار ندهید
- مدت زمان ماندگاری 3 سال است.
راهکار این دو مشکل چیست؟
۱) در محلول شربت های تب، از شیرین کننده‌ها، طبق دستورالعمل تولید کشور مربوطه، استفاده شود.
۲) به دلیل وجود ماده نگهدارنده باید طبق دستورالعمل USP در غلظت مناسب رعایت شود.
منابع:
- https://pharmaceutical-journal.com/article/ld/paracetamol-use-in-infants-and-young-children
- https://www.researchgate.net/publication/322708365_Formulation_and_evaluation_of_an_Anti-pyretic_Paracetamol_syrup_for_Paediatric
- https://www.healthdirect.gov.au/medicines/brand/amt,866231000168108/paracetamol-children’s-infant-drops-1-month-to-2-years-apohealth
