پلی فسفات سدیم

پلی فسفات سدیم چیست؟ معرفی پلی فسفات سدیم

پلی فسفات سدیم یک اصطلاح عمومی برای انواع نمک‌های سدیم (Na+) و آنیون‌های پلی فسفات است. آنیون‌های پلی فسفات از تراکم دو یا چند واحد فسفات تشکیل می‌شوند.

پلی فسفات سدیم به عنوان یک افزودنی غذایی، به ویژه به عنوان یک امولسیفایر، مرطوب‌کننده، تثبیت‌کننده، و غلیظ‌کننده استفاده می‌شود. همچنین به عنوان یک نگهدارنده در برابر باکتری‌ها، کپک‌ها و مخمرها استفاده می‌شود. پلی فسفات سدیم به طور کلی برای مصرف در مقادیر معمولی بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود.

پلی فسفات سدیم (SPP) نوعی پلیمر معدنی محلول در آب است که به طور گسترده در صنایع مختلف از جمله مواد غذایی، مواد شوینده و تصفیه آب استفاده می‌شود. این ماده از واکنش هیدروکسید سدیم با اسید فسفریک تولید می‌شود و در نتیجه ساختاری زنجیره مانند از گروه‌های سدیم و فسفات متناوب ایجاد می‌شود.

پلی فسفات سدیم دارای E نامبر 451 می‌باشد. پلی فسفات سدیم ممکن است با نام‌ها و اصطلاحات مختلفی شناخته شود که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. اسید سدیم پلی‌فسفات
2. سدیم متافسفات
3. گراهامز سالت (Graham’s Salt)
4. سدیم پلی‌فسفات شیشه‌ای
5. هگزامتافسفات سدیم
6. گلاسی‌فسفات (Glassy Phosphates)
7. پایروفسفات سدیم

توجه داشته باشید که با توجه به تنوع وسیع استراتژی‌های فرمول‌بندی و منابع تجاری، ممکن است نام‌ها و مارک‌های تجاری دیگری هم برای این ماده وجود داشته باشد. همچنین افراد حرفه‌ای در صنایع مختلف ممکن است با شکل‌های تخصصی‌تر این ماده و نام‌های اختصاصی استفاده شده در آن زمینه‌ها آشنا باشند.

مشخصات فیزیکی پلی فسفات سدیم:

• شکل ظاهری: پلی فسفات سدیم یک جامد دانه‌ای یا پودری سفید رنگ است. بی‌بو است و طعم کمی قلیایی دارد.
• حلالیت: پلی فسفات سدیم به دلیل ماهیت یونی آن در آب بسیار محلول است. به راحتی در آب حل می‌شود و یک محلول قلیایی تشکیل می‌دهد. در حلال‌های آلی مانند استون، ‌اتانول و غیره نامحلول است.
• هیگروسکوپی بودن: پلی فسفات سدیم رطوبت سنجی است، یعنی رطوبت هوا را جذب می‌کند. برای جلوگیری از کیک شدن و تخریب آن باید در ظروف دربسته نگهداری شود.
• چگالی: چگالی ظاهری پلی فسفات سدیم به ترکیب دقیق و درجه پلیمریزاسیون بستگی دارد. معمولاً بین 1.2 تا 2.6 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.
• pH: محلول‌های آبی پلی فسفات سدیم قلیایی با pH بین ۹ تا ۱۱ بسته به غلظت هستند. قلیاییت با افزایش پلیمریزاسیون افزایش می‌یابد.
• پایداری حرارتی: پلی فسفات سدیم تا حدود ۱۰۰ درجه سانتی گراد پایدار است. در دما‌های بالاتر شروع به از دست دادن آب و تجزیه می‌کند. گرمایش طولانی مدت در دما‌های بالا می‌تواند منجر به تشکیل سدیم پیروفسفات و سدیم ارتوفسفات شود.
• پایداری شیمیایی: پلی فسفات سدیم نسبت به اکسیژن و نور پایدار است. در اکثر حلال‌های آلی نامحلول است اما محلول‌های آبی را می‌توان در محیط‌های اسیدی هیدرولیز کرد و یون‌های فسفات و یون‌های سدیم را آزاد کرد. عوامل اکسید‌کننده قوی همچنین می‌توانند پلی فسفات سدیم را تجزیه کنند.
• سمیت: پلی فسفات سدیم به عنوان غیر سمی و خفیف تحریک‌کننده طبقه‌بندی می‌شود. تماس با چشم یا پوست می‌تواند منجر به تحریک شود. مصرف مقادیر زیاد ممکن است باعث تهوع، استفراغ و اسهال شود. با این حال، در غلظت‌های پایین، به عنوان یک افزودنی غذایی تأیید شده است. هنگام کار و پردازش پلی فسفات سدیم باید از تجهیزات تهویه و حفاظتی مناسب استفاده شود.

به طور خلاصه، پلی فسفات سدیم یک ترکیب بسیار محلول در آب و رطوبت سنجی با ماهیت قلیایی است. شکل جامد دانه‌ای دارد و در حرارت زیاد یا در حضور اسید‌ها و اکسید‌کننده‌های قوی تجزیه می‌شود.

هنگامی که به درستی مورد استفاده قرار گیرد، غیر سمی است و برای استفاده در کاربرد‌های مختلف مانند غذا، مواد شوینده و تصفیه آب مورد تأیید قرار گرفته است.

مشخصات شیمیایی پلی فسفات سدیم:

پلی فسفات سدیم (SPP) یک پلیمر مصنوعی است که دارای چندین گروه فسفات در ساختار شیمیایی خود است. ویژگی‌های شیمیایی SPP در درجه اول تحت تأثیر درجه پلیمریزاسیون (DP) و نوع گروه‌های فسفات موجود است. در اینجا برخی از ویژگی‌های شیمیایی کلیدی SPP آورده شده است:

۱. فرمول شیمیایی: فرمول شیمیایی پلی فسفات سدیم NaPO۳(NaPO۴)x است که x نشان دهنده درجه پلیمریزاسیون (DP) است. DP می‌تواند از ۲ تا ۱۰۰ یا بالاتر باشد، اما مقادیر معمولی برای محصولات تجاری SPP در محدوده 5 تا 50 است.

۲. وزن مولکولی: وزن مولکولی SPP با درجه پلیمریزاسیون افزایش می‌یابد. برای مثال، DP ۵ دارای وزن مولکولی تقریباً ۱۰۰۰ گرم بر مول است، در حالی که DP ۵۰ دارای وزن مولکولی حدود ۱۰۰۰۰ گرم بر مول است.

۳. گروه‌های فسفات: SPP حاوی چندین گروه فسفات است که مسئول خواص منحصر به فرد آن هستند. گروه‌های فسفات می‌توانند ارتوفسفات (PO۴۳-) یا پیروفسفات (P۲O۷۴-) باشند. نسبت ارتوفسفات به پیروفسفات می‌تواند بسته به فرآیند تولید متفاوت باشد.

۴. ساختار زنجیره‌ای: SPP دارای ساختار زنجیره‌ای خطی است، با گروه‌های فسفات که توسط اتم‌های اکسیژن به هم متصل شده‌اند. ساختار زنجیره‌ای بسته به فرآیند تولید می‌تواند شاخه‌ای یا مستقیم باشد.

۵. هیدرولیز: SPP به هیدرولیز حساس است، به این معنی که می‌تواند در حضور آب تجزیه شود. هیدرولیز می‌تواند منجر به تشکیل زنجیره‌های کوتاه‌تر و کاهش وزن مولکولی پلیمر شود.

۶. pH: pH محلول‌های آبی SPP بسته به غلظت و درجه پلیمریزاسیون می‌تواند متفاوت باشد. در غلظت‌های پایین، pH کمی قلیایی است (pH ۸-۹)، در حالی که در غلظت‌های بالاتر، می‌تواند قلیایی‌تر باشد (pH ۱۰-۱۲).

۷. حلالیت: SPP بسیار محلول در آب است، با حلالیت که با دما افزایش می‌یابد. همچنین در برخی از حلال‌های آلی مانند‌اتانول و استون محلول است، اما در برخی دیگر مانند هگزان و تولوئن نامحلول است.

۸. پایداری حرارتی: SPP بسته به درجه پلیمریزاسیون تا دمای معینی از نظر حرارتی پایدار است. در دما‌های بالاتر، می‌تواند تحت واکنش‌های تخریب قرار گیرد که منجر به از دست دادن گروه‌های فسفات و کاهش وزن مولکولی می‌شود.

۹. واکنش‌پذیری: SPP نسبت به برخی مواد شیمیایی مانند اسید‌های معدنی، عوامل اکسید‌کننده قوی و یون‌های فلزی خاص واکنش نشان می‌دهد. می‌تواند با این مواد شیمیایی واکنش داده و طیف وسیعی از محصولات از جمله پیروفسفات‌ها، پلی فسفات‌ها و سایر ترکیبات حاوی فسفر را تشکیل دهد.

۱۰. زیست تخریب‌پذیری: SPP زیست تخریب‌پذیر است، زیرا می‌تواند توسط میکروارگانیسم‌های موجود در محیط تجزیه شود. سرعت تجزیه زیستی به عواملی مانند دما، pH و وجود سایر مواد مغذی بستگی دارد.

به طور کلی، ویژگی‌های شیمیایی پلی فسفات سدیم، آن را به ترکیبی همه کاره و پرکاربرد در صنایع مختلف از جمله مواد غذایی، مواد شوینده و تصفیه آب تبدیل کرده است.

پلی فسفات سدیم خوراکی:

بله، پلی فسفات سدیم خوراکی نیز وجود دارد که به‌عنوان یک افزودنی غذایی در مواد غذایی مختلف استفاده می‌شود.

پلی فسفات سدیم خوراکی دارای خواص زیر است:

• به‌عنوان یک ماده نگهدارنده و ضدانعقاد عمل می‌کند. باعث می‌شود مواد غذایی طولانی‌تر نگهداری شوند.
• خاصیت امولسیون‌کنندگی دارد و باعث یکنواخت شدن بافت و ظاهر مواد غذایی می‌شود.
• pH مواد غذایی را تنظیم می‌کند و از اسیدی شدن بیش از حد آن‌ها جلوگیری می‌کند.
• به‌عنوان یک عامل ضدانباشته‌شدن و ضدگرفتگی عمل می‌کند و از چسبیدن و کلوخه‌شدن مواد غذایی جلوگیری می‌کند.

پلی فسفات سدیم خوراکی معمولاً در صنایع گوشت، لبنیات، نوشیدنی‌ها، آبمیوه‌ها و غیره بکار می‌رود و کاملاً بی‌خطر است. البته مصرف بیش از حد آن ممکن است باعث اثرات جانبی گوارشی شود.

قیمت پلی فسفات سدیم:

قیمت پلی فسفات سدیم بین 90 تا 100 دلار در هر کیلو می‌باشد که با توجه به نرخ روز ارز و عرضه و تقاضا می‌تواند افزایش یا کاهش یابد.

مضرات پلی فسفات سدیم:

پلی فسفات سدیم در غلظت‌های مجاز کاملاً بی‌خطر است، اما مصرف بیش از حد آن ممکن است مضرات زیر را به همراه داشته باشد:

• اختلالات گوارشی: مصرف زیاد پلی فسفات سدیم ممکن است باعث تهوع، اسهال، نفخ و دردهای شکمی شود.
• اثرات کلیوی: مصرف طولانی مدت و زیاد پلی فسفات سدیم ممکن است منجر به آسیب کلیوی شود. این ماده می‌تواند رسوب کلسیم فسفات در کلیه‌ها ایجاد کند.
• خطر ابتلا به استئوپروز: مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زیاد پلی فسفات‌ها احتمال ابتلا به پوکی استخوان یا استئوپروز را افزایش می‌دهد.
• خطر کمبود کلسیم و منیزیم: پلی فسفات سدیم می‌تواند مانع جذب کلسیم و منیزیم در روده شود. این امر منجر به کمبود این مواد معدنی در بدن می‌شود.
• سرطان‌زایی: برخی مطالعات پیشنهاد می‌کنند که مصرف زیاد پلی فسفات‌ها ممکن است خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. اما شواهد قاطعی برای اثبات این موضوع وجود ندارد.
• فشار خون بالا: مصرف بیش از حد این ماده ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. به ویژه در افرادی که فشار خون بالا دارند باید از مصرف زیاد آن اجتناب شود.

بنابراین، هر چند پلی فسفات سدیم در غلظت مجاز ایمن است، اما بهتر است از مصرف زیاد و طولانی مدت آن خودداری شود.

کاربردهای پلی فسفات سدیم:

پلی فسفات سدیم دارای کاربردهای متنوعی است، از جمله در صنایع غذایی، بهداشتی و تصفیه آب. در اینجا به چند مورد از کاربردهای اصلی آن اشاره می‌کنیم:

1. صنایع غذایی:

• به عنوان یک عامل امولسیون‌کننده و پایدار کننده در فرآوری گوشت و ماهی برای بهبود بافت و جلوگیری از خرابی.
• به عنوان یک عامل جایگزین نمک برای کاهش سدیم در مواد غذایی نظیر پنیر و صبحانه غلات.
• استفاده به عنوان یک عامل خشک‌کننده در تولید پودرهای کرم و شیر خشک.

2. تصفیه آب:

• به عنوان یک عامل نرم‌کننده آب با قابلیت ترکیب با یون‌های فلزات سنگین و کاهش رسوب و ایجاد لخته‌ها.

3. بهداشتی:

• در ترکیبات بهداشتی دهان، مانند خمیر دندان‌ها، به کار می‌رود تا از تشکیل پلاک جلوگیری کند و در برابر پوسیدگی محافظت کند.

4. صنعت لباسشویی و پاک‌کنندگی:

• به عنوان جزئی از محصولات شوینده برای بهبود قدرت پاک‌کنندگی و جلوگیری از رسوبات کلسیم و منیزیم در ماشین‌های لباسشویی.

5. صنعت کاشی و سرامیک:

• به عنوان یک عامل باندینگ برای افزایش مقاومت مکانیکی محصولات.

6. صنایع دارویی:

• به عنوان عامل مؤثر در فرمولاسیون داروها از جمله به عنوان یک عامل پایدار کننده.

پلی فسفات‌ها ممکن است در مقادیر مختلف و با اشکال مختلف وجود داشته باشند، بنابراین استفاده از آن‌ها می‌تواند بسته به برنامه و هدف مورد نیاز، متفاوت باشد.

خرید پلی فسفات سدیم(کد E 452):

جهت خرید پلی فسفات سدیم در بسته بندی‌های 25 کیلوگرمی محصول کشور چین با کیفیت و قیمت مناسب به همراه برگه آنالیز و مشاوره رایگان قبل از خرید با کارشناسان فروش شرکت بهبود شیمی هامون در تماس باشید.

عکس آنالیز پلی فسفات سدیم:

سؤالات متداول در مورد پلی فسفات سدیم: